Ekmek ülkemiz mutfağının olmazsa olmazı. Çorbaya banarken kahvaltıda tereyağıyla buluştururken ya da akşam yemeğinde tabağın suyuna eşlik ederken hep masamızda. Ama son yıllarda ekmek fiyatlarındaki artış hepimizin dikkatini çekiyor. “Eskiden 50 kuruşa ekmek alırdık” muhabbeti sadece nostalji değil biraz da sitem artık. Gelin, son 10 yılda ekmek fiyatlarının nasıl değiştiğine, cebimizi ve soframızı nasıl etkilediğine bir bakalım.
2015 Ekmek Fiyatları
2015 yılında 200 gram ekmek ortalama 0,75 TL civarındaydı. O zamanlar asgari ücret 949 TL’ydi, yani bir asgari ücretle yaklaşık 1265 ekmek alınabiliyordu. Fiyatlar bugüne kıyasla makul görünse de, un ve enerji maliyetlerindeki küçük artışlar fırıncıları zorlamaya başlamıştı. Yine de ekmek, sofranın en erişilebilir lezzetiydi.
2016 Ekmek Fiyatları
2016’ya geldiğimizde ekmek fiyatları 1 TL bandına oturdu. 200-250 gramlık bir ekmek için 1 TL vermek, o dönem için “Hadi canım, ekmek de mi zamlandı?” dedirtse de, hayat devam ediyordu. Asgari ücret 1300 TL’ye çıkmıştı, bu da yaklaşık 1300 ekmek anlamına geliyordu. Ama işte, enflasyon denen o görünmez el, yavaş yavaş hissettiriyordu kendini.
2017 Ekmek Fiyatları
2017’de ekmek fiyatları 1,25 TL’ye yükseldi. Ama asıl mesele, gramajdaki değişikliklerdi. Bazı bölgelerde 250 gram ekmek 1,25 TL’ye satılırken, bazı yerlerde gramaj 200 grama düştü. Fırıncılar, maliyetleri dengelemek için gramajla oynamaya başlamıştı. Asgari ücret 1404 TL’ydi, yani bir maaşla yaklaşık 1123 ekmek alınabiliyordu. Alım gücü yavaşça erimeye başlamıştı.
2018 Ekmek Fiyatları
2018, ekonomik dalgalanmaların ekmek fiyatlarına iyice yansıdığı bir yıldı. 200 gram ekmek 1,50 TL’ye çıktı. Un fiyatlarındaki artış, döviz kurlarındaki sıçrama ve enerji maliyetleri, fırıncıları zam yapmaya zorladı. Asgari ücret 1603 TL’ye yükselmişti, ama bu, sadece 1068 ekmek almaya yetiyordu. “Ekmek 1,50 mu oldu?” şaşkınlığı, market ve fırın kuyruklarında sıkça duyuluyordu.
2019 Ekmek Fiyatları
2019’da ekmek fiyatları 2 TL’ye dayandı. İstanbul gibi büyük şehirlerde 200 gram ekmek 1,75-2 TL arasında satılıyordu. Anadolu’da fiyatlar biraz daha düşük olsa da, genel trend artıştı. Asgari ücret 2020 TL’ye çıkmıştı, bu da yaklaşık 1010 ekmek demekti. Halk Ekmek bayileri daha uygun fiyatlarıyla bu dönemde daha çok rağbet görmeye başladı.
2020 Ekmek Fiyatları
2020, pandeminin gölgesinde geçti. Tedarik zincirlerindeki aksamalar ve un fiyatlarındaki yükseliş, ekmek fiyatlarını da etkiledi. 200 gram ekmek ortalama 2,50 TL’ye satılıyordu. Asgari ücret 2324 TL’ydi yani yaklaşık 929 ekmek alınabiliyordu. Pandemiyle birlikte evde ekmek yapımı trend olsa da fırınlardan alınan ekmek hala sofranın baş tacıydı.
2021 Ekmek Fiyatları
2021’de ekmek fiyatları 3 TL’ye sıçradı. İstanbul’da 220 gram ekmek 3 TL’den satılırken, bazı bölgelerde 200 gram ekmek 2,50 TL’ydi. Un fiyatlarının artışı, fırıncıların “Maliyetleri karşılayamıyoruz” isyanına dönüştü. Asgari ücret 2825 TL’ye çıktı, ama bu sadece 941 ekmek almaya yetiyordu.
2022 Ekmek Fiyatları
2022 ekmek fiyatlarının adeta uçuşa geçtiği bir yıldı. 200 gram ekmek 5 TL’ye, bazı yerlerde 6 TL’ye satılıyordu. Rusya-Ukrayna savaşı, buğday fiyatlarını küresel ölçekte artırırken, Türkiye’de de enflasyon rekor kırıyordu. Asgari ücret 4253 TL’ydi, ama bu, sadece 850 ekmek almaya yetiyordu. “Ekmek 5 lira mı oldu?” sorusu artık şaşkınlıktan çok kabullenmeyle soruluyordu.
2023 Ekmek Fiyatları
2023’te ekmek fiyatları 8-10 TL bandına yerleşti. 200 gram ekmek İstanbul’da 8 TL, bazı ilçelerde 10 TL’ydi. Fırıncılar, un, elektrik ve işçilik maliyetlerinden dert yanarken, vatandaşlar Halk Ekmek kuyruklarında çare arıyordu. Asgari ücret 8506 TL’ye çıktı, bu da yaklaşık 850-1063 ekmek anlamına geliyordu.
2024 Ekmek Fiyatları
2024’te ekmek fiyatları 10 TL’yi geçti. 230 gram ekmek Türkiye genelinde ortalama 10-12 TL’den satılıyordu. Halk Ekmek bayileri, 6,50-8 TL gibi daha uygun fiyatlarla nefes aldırmaya çalışsa da, bakkal ve fırınlardaki fiyatlar cep yakıyordu. Asgari ücret 17.002 TL’ydi, bu da yaklaşık 1416-1700 ekmek almaya yetiyordu. Ama günlük hayatta bu rakamlar sadece kağıt üzerinde umut vericiydi.
2025 Ekmek Fiyatları
2025’teyiz. 200 gram ekmek 12,5 TL’ye satılıyor. Asgari ücret 22.174 TL’ye çıktı, yani bir maaşla yaklaşık 1774 ekmek alınabiliyor. Ancak bu rakamlar, sofradaki ekmeğin her geçen gün daha pahalıya geldiğini gizleyemiyor. Un fiyatları, enerji maliyetleri ve enflasyon ekmek fiyatlarını yukarı çekmeye devam ediyor. Halk Ekmek bayileri 6,50-10 TL arasında değişen fiyatlarla hala bir kurtarıcı ama onların da zam baskısı altında olduğu konuşuluyor.
Ne Oluyor, Neden Artıyor?
Ekmek fiyatlarının bu kadar yükselmesinin birkaç temel sebebi var. Birincisi un fiyatları. Buğdayın büyük kısmı ithal edildiği için döviz kurlarındaki her sıçrama un fiyatlarını uçuruyor. İkincisi enerji maliyetleri. Fırınların elektrik ve doğalgaz faturaları pandemi sonrası dönemde katlandı. Üçüncüsü işçilik giderleri. Asgari ücret artsa da fırıncılar eleman bulmakta zorlanıyor ve maliyetler yükseliyor. Tabii bir de enflasyon var; her şeyi etkilediği gibi ekmeği de vuruyor.
Alım Gücü Ne Durumda?
Ekmek fiyatları artarken, asgari ücret de artsa da, alım gücü her yıl biraz daha eriyor. 2015’te bir asgari ücretle 1265 ekmek alınırken, 2025’te bu sayı 1774’e çıksa da, diğer gıda fiyatlarındaki artışlar ve hayat pahalılığı bu farkı hissettirmiyor. Ekmek, hala en ucuz gıdalardan biri, ama “Ekmeğe muhtaç olmak” lafı, artık sadece bir deyim değil, birçok insan için gerçek bir endişe.
Ekmek sadece bir yiyecek değil, kültürümüzün, soframızın bir sembolü. Ama son 10 yılda fiyatların 0,75 TL’den 12,5 TL’ye çıkması, hepimizi düşündürüyor. Halk Ekmek bayileri, evde ekmek yapımı derken çareler arıyoruz, ama asıl çözüm, ekonomik istikrarda yatıyor. Umarım bir gün “Eskiden ekmek 12,5 TL’ydi” diye nostalji yaparız, ama bu kez fiyatlar düşerken. Siz ne dersiniz, ekmek fiyatları nereye gider?
*NOT: Fiyatlar Türkiye geneli ortalamalarına ve çeşitli kaynaklara dayanarak hazırlanmıştır. Bölgesel farklılıklar olabilir.*
