Dünyanın En Nefes Kesen Şelaleleri
1- Mardalsfossen Şelalesi – Norveç
Norveç’in muhteşem fjord manzaralarıyla çevrili bu şelale, “şelaleler ülkesi” olan Norveç’in doğal güzelliklerinden biridir.
- Yükseklik: Toplam 655 metre (297 metre serbest düşüş + 358 metre eğimli akış).
- Konum: Eikesdal köyü yakınlarında, Eikesdalsvatnet Gölü‘ne dökülür.
- Özellik: Norveç’in en yüksek şelalelerinden biri olup, hidroelektrik santral projeleri nedeniyle yaz aylarında (20 Haziran – 20 Ağustos) kontrollü olarak akıtılır.
2- Kaieteur Şelalesi – Guyana
UNESCO Dünya Mirası Adayı olan bu şelale, Guyana’nın en büyük doğal hazinelerinden biridir. Kaieteur Şelalesi, Guyana’nın Potaro Nehri üzerinde yer alan ve etkileyici doğal güzelliğiyle dünyanın en görkemli şelalelerindendir.
Yerel inanışa göre, şelale adını bir kabile şefi olan “Kai”den alır. Efsaneye göre Kai, halkını düşmanlardan korumak için bir kano ile şelaleden atlamış ve ruhu şelalede yaşamaya devam etmiştir.
- Yükseklik: 226 metre (serbest düşüş) – Niagara Şelalesi’nden 5 kat, Victoria Şelalesi’nden 2 kat daha yüksek.
- Genişlik: Yaklaşık 100 metre.
- Konum: Guyana’nın Amazon yağmur ormanları içinde, Kaieteur Ulusal Parkı‘nda yer alır.
- Debi: Saniyede ortalama 663 metreküp su akışı (yağışlı sezonda daha güçlü).
3- Tugela Şelalesi – Güney Afrika
Tugela Şelalesi, Güney Afrika’nın doğal harikalarından biri olup dünyanın en yüksek ikinci şelalesi unvanını taşır. Tugela, Zulu dilinde “ani sessizlik” anlamına gelir. Şelale, Güney Afrika’nın en ikonik doğal anıtlarından biridir ve UNESCO Dünya Mirası listesindeki uKhahlamba-Drakensberg Parkı sınırları içindedir.
- Yükseklik: 948 metre (toplam 5 kademeli düşüş).
- Konum: Drakensberg Dağları‘nda, Royal Natal Ulusal Parkı içinde yer alır.
- Su Kaynağı: Tugela Nehri tarafından beslenir.
4- Victoria Şelalesi (Mosi-oa-Tunya) – Zambiya & Zimbabve
Afrika’nın en büyük doğal mucizelerinden biri olan Victoria Şelalesi, hem görkemi hem de sunduğu macera aktiviteleriyle unutulmaz bir deneyim vaat eder. David Livingstone, 1855’te şelaleyi “keşfettiğinde” İngiltere Kraliçesi Victoria’nın adını vermiştir. Victoria Şelalesi, aynı zamanda 1989’dan beri UNESCO listesinde yer alıyor. Şelalenin adı halk arasında “Mosi-oa-Tunya” (Gürleyen Duman) olarak da bilinir.
- Yükseklik: 108 metre (düşüş yüksekliği).
- Genişlik: 1.708 metre – Dünyanın en geniş tek parça şelalesi.
- Konum: Zambiya-Zimbabve sınırında, Zambezi Nehri üzerinde.
5- Kan Şelaleleri – Antarktika
Demir açısından zengin sulara sahip olan Kan Şelaleleri, benzersiz bir mikrobiyal yaşama sahiptir. Demir oksit (pas) ile rengini alan şelale, 2 milyon yıllık izole bir ekosisteme işaret eder. Tuzlu su, buzul altında sıvı halde kalır ve -7°C’de bile donmuyor. Demir ve sülfatla beslenen bakteriler, Dünya dışı yaşam araştırmalarına ilham veriyor. NASA, bu şelaleyi Mars’taki olası yaşam formlarına benzerliği nedeniyle inceliyor.
- Yer: Taylor Buzulu (McMurdo Kuru Vadileri, Doğu Antarktika).
- Renk: Kırmızımsı-kahverengi (demir oksit nedeniyle).
- Kaynak: Tuzlu ve demir açısından zengin bir yeraltı gölü.
- Keşif: 1911’de Avustralyalı jeolog Griffith Taylor tarafından bulundu.
6- Angel Şelalesi – Venezuela
Venezuela’nın bu eşsiz doğa harikası, mistik manzarasıyla dünyanın en büyüleyici şelalelerinden biridir. Amerikalı pilot Jimmie Angel‘dan alan şelale 1933’te keşfedildi. Şelale Yerel Pemon halkı tarafından “Kerepakupai Merú” (En Derin Yerin Şelalesi) olarak biliniyor. Şelale, “Up” (2009) filmindeki Paradise Falls‘a ilham oldu!
- Yükseklik: 979 metre (dünyanın en yüksek şelalesi).
- Serbest Düşüş: 807 metre (kesintisiz).
- Konum: Canaima Ulusal Parkı‘nda (UNESCO Dünya Mirası), Auyán-tepui Dağı’ndan dökülür
7- Yosemite Şelalesi – ABD
Granit kayalıklardan dökülen su, özellikle ilkbaharda muhteşem bir manzara sunar. Yerli Ahwahnechee halkı şelaleye “Cholock” diye adlandırır ve düşen suyun ruhları temsil ettiğine inanır.
- Yükseklik: 739 metre (Kuzey Amerika’nın en yüksek şelalesi).
- Kademeler: 3 bölüm (Yukarı Şelale: 435 m, Orta Kaskatlar: 206 m, Aşağı Şelale: 98 m).
- Konum: Yosemite Ulusal Parkı, Kaliforniya (UNESCO Dünya Mirası).
8- Iguazu Şelaleleri – Arjantin & Brezilya
ABD First Lady’si Eleanor Roosevelt, şelaleleri gördüğünde “Zavallı Niagara!” demiştir. Şelale UNESCO Dünya Mirası olarak kabul edilmiştir.
- Genişlik: 2,7 km (275’ten fazla şelaleden oluşur).
- En Yüksek Nokta: Şeytan Boğazı (Garganta del Diablo) – 82 metre.
- Konum: Arjantin (%80) ve Brezilya (%20) sınırında, Iguazu Nehri üzerinde.
9- Gullfoss Şelalesi – İzlanda
20. yüzyılda hidroelektrik baraj projesine karşı mücadelesinde Sigriður Tómasdóttir’in direnişi sayesinde korundu Efsaneye göre, kanyona atılan altınlar şelalenin rengini vermiştir. Şelale“Prometheus” (2012) filminde bile yer almıştır.
- Yükseklik: 32 metre (iki kademeli, kanyon içine dökülür).
- Genişlik: 70 metre – Altın Şelale anlamına gelir.
- Konum: Hvítá Nehri üzerinde, Reykjavik’e 120 km uzaklıkta.
- Su Debisi: Saniyede 140 metreküp (yaz aylarında)
10- Niagara Şelalesi -ABD
Niagara Şelalesi, dünyanın en çok ziyaret edilen şelalelerinden biridir, yılda 12-14 milyon turist tarafından ziyaret ediliyor. Doğal güzelliği ve heybetiyle Niagara, Kuzey Amerika’nın simge yapılarından biridir!
- Yükseklik: 51 metre (en yüksek nokta).
- Genişlik: 1.200 metre (3 büyük şelaleden oluşur: Horseshoe, American ve Bridal Veil).
- Konum: Niagara Nehri üzerinde, ABD (New York) ve Kanada (Ontario) sınırında.
- Su Debisi: Saniyede 2.800 metreküp (dünyanın en güçlü şelalelerinden biri)
11- Mist Pelangi Şelalesi (Air Terjun Pelangi) – Endonezya
Şelalenin suyu, Ijen’in sülfürik asit buharlarıyla temas ettiği için asidik olabilir. Ziyaret için rehber eşliğinde gitmek ve koruyucu ekipman kullanmak önerilir. Endonezya’nın bu büyüleyici şelalesi, doğa fotoğrafçıları ve maceraperestler için gizli bir mücevherdir.
- Yükseklik: 100 metre (yaklaşık).
- Konum: Banyuwangi, Doğu Java, Ijen Yanardağı eteklerinde.
- Özel Özellik: Güneş ışığıyla oluşan sürekli gökkuşağı (adını bundan alır).
- Su Kaynağı: Banyuputih Nehri‘nden beslenir.
12- Ban Gioc – Detian Şelaleleri (Çin-Vietnam Sınırı)
Vietnam’da “Bản Giốc”, Çin’de “Detian” olarak bilinir. 979 Çin-Vietnam Savaşı’nda stratejik noktaydı, şimdi turistik işbirliği simgesidir. Şelale, 2015’teki UNESCO Global Jeopark listesine alınmıştır.
- Yer: Çin (Detian) ve Vietnam (Ban Gioc) sınırında, Quây Sơn Nehri üzerinde.
- Genişlik: 200 metre (Asya’nın en büyük 4. sınır aşan şelalesi).
- Yükseklik: 70 metre (çok kademeli).
- En İyi Zaman: Mayıs-Ekim (muson yağmurlarıyla güçlenir).
13- Dudhsagar Şelalesi – Hindistan
Batı Ghats’in en yüksek şelalelerinden biri. Yoğun ormanlarla çevrili (Bhagwan Mahavir Vahşi Yaşamı Koruma Alanı içinde). Demiryolu manzarası: Şelalenin yanından geçen Mumbai-Goa tren hattı ise ünlü fotoğraf noktası. Efsaneye göre, bir prenses burada süt banyosu yaparken suyu “süte dönüşmüş”!
- Yükseklik: 310 metre (4 kademeli).
- Genişlik: 30 metre.
- Konum: Goa-Karnataka sınırında, Mandovi Nehri üzerinde.
- Anlamı: “Süt Denizi” (düşen suyun süt beyazı görüntüsünden)
14- Ren Şelalesi – İsviçre
Hacim anlamında Avrupa’nın en büyük şelalesidir. Ren Nehri’nin bu görkemli şelalesi, İsviçre’nin en fotojenik doğal anıtlarından biridir. elale, 1800’lerde sanayileşmeyle yok olmaktan kurtuldu (dünyanın ilk koruma girişimlerinden biri).
- Yükseklik: 23 metre (Avrupa’nın en büyük düz şelalesi).
- Genişlik: 150 metre.
- Konum: Schaffhausen yakınlarında, Almanya-İsviçre sınırına 45 dakika.
- Su Debisi: Yazın saniyede 600 m³, kışın 250 m³.
15- Jim Jim Şelalesi- Avustralya
Aborjin kültüründe kutsal bir yerdir (Bininj/Mungguy halkı) “Crocodile Dundee” (1986) filmine ev sahipliği yapmıştır. Timsah riski nedeniyle yalnızca belirlenmiş alanlarda yüzülebilmektedir. Avustralya’nın bu vahşi cenneti, maceraperestler için unutulmaz bir deneyim sunar.
- Yükseklik: 150-200 metre (yağışa göre değişir).
- Konum: Kakadu Ulusal Parkı içinde (UNESCO Dünya Mirası), Darwin’den 300 km doğu.
- Özellik: Dev kumtaşı uçurumlarından dökülen muazzam bir şelale.
16- Nachi Şelalesi – Japonya
Şinto-Budist inancında tanrısal bir varlık kabul edilir. Kumano Sanzan‘ın (3 kutsal tapınak) bir parçasıdır. Şelalenin suyu, “ab-ı hayat” (ölümsüzlük suyu) olarak anılır. Japonya’nın bu mistik şelalesi, doğa ve ruhaniyetin mükemmel birleşimini sunar.
- Yükseklik: 133 metre (Japonya’nın en yüksek tek kademeli şelalesi).
- Konum: Wakayama Eyaleti, Kii Dağları‘nda (UNESCO Dünya Mirası).
