Doğum Kontrolü Hafızayı Değiştiriyor: İşte Kötü Anıların Daha Silik Olmasının Şaşırtıcı Nedeni
Milyonlarca kadın doğum kontrol yöntemlerine güveniyor. Yeni bir çalışma ise bu yöntemlerin hamileliği önlemenin ötesinde etkileri olabileceğini ortaya koyuyor.
Hormonal doğum kontrolü, milyonlarca kadın için hayatın bir parçası. Hastalık Kontrol ve Önleme Merkezleri’ne (CDC) göre, yalnızca ABD’de üreme çağındaki 60 milyondan fazla kadın; gebeliği önlemenin yanı sıra endometriozis, polikistik over sendromu (PKOS) ve düzensiz adet döngüleri gibi rahatsızlıkları yönetmek için doğum kontrol yöntemleri kullanıyor.
Pek çok kadının teyit edeceği gibi, bu ilaçlar vücudu olduğu kadar ruh halini de etkileyebiliyor. Ruh hali değişimleri, kilo dalgalanmaları ve duygusal iniş çıkışlar sıkça dile getirilen deneyimler arasında.
Rice Üniversitesi’ndeki yeni bir araştırma ise bu etkilerin daha karmaşık ve hatta şaşırtıcı olabileceğine işaret ediyor.
Hormones and Behavior dergisinde yayımlanan “Duygu düzenleme stratejileri, hormonal kontraseptif kullananlarda hafızayı farklı şekilde etkiliyor” başlıklı çalışma, hormonal kontraseptiflerin kadınların anlık duygu deneyimlerini ve duygusal olayları daha sonra nasıl hatırladıklarını şekillendirebileceğini gösterdi.
Araştırmacılar, hormonal kontraseptif kullanan kadınları doğal adet döngüsüne sahip kadınlarla karşılaştırdı. Katılımcılar, mesafe koyma, yeniden yorumlama veya kendini kaptırma gibi farklı duygu düzenleme stratejileri uygularken pozitif, negatif ve nötr görüntüler izledi ve ardından bir hafıza testi tamamladı.
Araştırmadan Çıkan Sonuçlar Şöyle:
-
Hormonlu doğum kontrol hapı kullanan kadınlar, doğal döngüdeki kadınlara kıyasla daha güçlü duygusal tepkiler gösterdi.
-
Mesafe koyma veya yeniden yorumlama gibi stratejiler kullandıklarında, genel hafızaları bozulmadan kalsa da olumsuz olayların daha az ayrıntısını hatırladılar. Yani olayın tamamını hatırlayabilirken detayları bulanıklaşabiliyordu.
-
Bu durum, kadınların hoş olmayan ayrıntıları sürekli tekrarlamak yerine hayatlarına devam etmelerine yardımcı olarak koruyucu bir etki dahi sağlayabilir.
-
Kendini kaptırma stratejisi ise her iki grupta da olumlu anıların daha net ve güçlü şekilde hatırlanmasını sağladı.
Çalışmanın başyazarı, Rice Üniversitesi Psikolojik Bilimler Bölümü’nde yüksek lisans öğrencisi Beatriz Brandao, “Bulgular, kadınlar için uzun zamandır şüphelenilen bir şeyi vurguluyor: Doğum kontrolü, üreme sağlığından daha fazlasını etkileyebilir. Hormonal doğum kontrolü hamileliği önlemenin ötesine geçer; duyguları ve zihinsel sağlık için kritik öneme sahip hafıza ile ilgili beyin bölgelerini de etkiler” dedi.
Brandao, “Hormonlu doğum kontrolü kullanan kadınların, mesafe koyma veya yeniden yorumlama gibi stratejiler kullandıklarında olumsuz olayların daha az ayrıntısını hatırladıklarını görmek bizi şaşırttı. Hoş olmayan deneyimlere dair hafızanın azalması aslında koruyucu olabilir” diye ekledi.
Çalışmanın kıdemli yazarı, Rice Üniversitesi’nde yardımcı doçent Dr. Stephanie Leal ise “Bu bulgular çok heyecan verici. Hormonal doğum kontrolünün, kadınların duygularını nasıl düzenleyebileceğini ve bu düzenlemenin hafızayı, özellikle de olumsuz deneyimlere karşı nasıl etkileyebileceğini gösteriyor” ifadelerini kullandı.
Ekip şimdi, çalışmayı doğal döngüye sahip kadınların farklı adet dönemlerini ve haplar ile rahim içi araçlar (RIA) gibi farklı hormonal kontraseptif türlerini inceleyerek genişletmeyi planlıyor.
Brandao, “Nihai amacımız, üreme hormonlarının –ister doğal ister sentetik olsun– duygusal sağlığı nasıl şekillendirdiğini anlayarak, kadınların üreme ve ruh sağlıkları hakkında daha bilinçli seçimler yapabilmelerini sağlamak” diyerek sözlerini tamamladı.
Kaynak: 2025- Hormonlar ve Davranış
