Tansiyonunuz İçin En Doğru İlacı Artık Bir Hesaplayıcı Söylüyor!

Tansiyonunuz İçin En Doğru İlacı Artık Bir Hesaplayıcı Söylüyor!

George Küresel Sağlık Enstitüsü’nde geliştirilen ve The Lancet’te yayımlanan “Kan Basıncı Tedavi Etkinliği Hesaplayıcısı“, doktorların her hasta için en etkili tedaviyi kişiselleştirilmiş bir şekilde seçmesine olanak tanıyan, türünün ilk örneği olan bir araçtır. Bu araç, hipertansiyon yönetiminde devrim yapma potansiyeline sahiptir.

Arka Plan ve İhtiyaç

• Küresel Sağlık Sorunu: Yüksek tansiyon (hipertansiyon) dünyada ~1.3 milyar insanı etkiliyor ve her yıl ~10 milyon ölüme neden oluyor. Sessiz katil olarak anılıyor çünkü genellikle belirti vermez ancak kalp krizi, felç ve böbrek hastalığı riskini artırıyor.

• Mevcut Zorluk: Onlarca ilaç, birden fazla doz seçeneği ve çoğu hastanın kombinasyon tedavisine ihtiyaç duyması, binlerce olası tedavi seçeneği yaratıyor. Hangisinin ne kadar etkili olacağını hesaplamak şimdiye kadar çok zordu.

• Eksiklik: Farklı ilaçların ve kombinasyonların etkinliğini gösteren tek, güncel ve kapsamlı bir kaynak bulunmuyordu.

Hesaplayıcı Nasıl Çalışıyor?

• Kapsamlı Veri Tabanı: 100.000’den fazla katılımcıyı içeren 500’e yakın randomize klinik çalışmanın verilerine dayanıyor.

• Ortalama Etki Hesaplama: Yüzlerce klinik denemede gözlemlenen ortalama tedavi etkilerini hesaplıyor.

• Yoğunluk Bazlı Sınıflandırma: İlaçları ve kombinasyonları, kan basıncını (BP) düşürme güçlerine göre düşük, orta ve yüksek yoğunluklu olarak sınıflandırıyor. Bu yöntem, kolesterol tedavisinde halihazırda kullanılan bir yaklaşım.

Neden Bu Kadar Önemli?

• Hayat Kurtarıcı Etki: George Küresel Sağlık Enstitüsü’nde kardiyolog ve araştırma görevlisi olan Nelson Wang, ”Kan basıncındaki her 1 mmHg’lik düşüş, kalp krizi veya felç riskini %2 oranında azaltıyor.”

• Hedef Odaklı Tedavi: Çoğu hastanın ideal hedeflere ulaşması için 15-30 mmHg’lik bir düşüş gerekir. Oysa tek bir ilaçla ortalama düşüş sadece 8-9 mmHg‘dir. Hesaplayıcı, doktorun hastasının ihtiyaç duyduğu toplam düşüş miktarını hedefleyerek, bu hedefe ulaştıracak en uygun ilaç veya kombinasyonu seçmesini sağlar.

Geleneksel Yönteme Meydan Okuyor

• Eski Yöntem: “Düşük başla, yavaş ilerle, ölç ve değerlendir” şeklindeki geleneksel yaklaşım, kan basıncı ölçümlerinin doğası gereği “gürültülü” ve güvenilmez olması nedeniyle yanıltılabilir.

  • Kan Basıncı Dalgalanır: Anlık, günlük ve mevsimsel değişiklikler, tedavinin etkisinden daha büyük olabilir.

  • Ölçüm Hataları: Mükemmel olmayan ölçüm uygulamaları ek belirsizlik kaynağıdır.

• Yeni Yöntem: Hesaplayıcı, bu gürültüden bağımsız olarak kanıta dayalı ortalama etkileri kullanır. Yeni strateji şudur:

  1. Belirle: Hastanın ne kadar kan basıncı düşüşüne ihtiyacı olduğunu belirle.

  2. Seç: Bu hedefe ulaştıracak kanıta dayalı ideal tedavi planını seç.

  3. Başlat: Hastayı mümkün olan en kısa sürede bu plana başlat.

Sonraki Adımlar ve Küresel Etki

• Klinik Deney: Bu yeni yaklaşımın etkinliğini doğrulamak için bir klinik deney planlanıyor. Deneyde, hastalara hesaplayıcının rehberliğinde kişiselleştirilmiş tedaviler reçete edilecek.

• Muazzam Potansiyel: Hipertansiyonu kontrol altına alanların oranı şu an her beş kişiden birinden azdır. George Küresel Sağlık Enstitüsü’nde Kıdemli Profesör Yardımcısı olan Anthony Rodgers,” Bu oranı sadece %50’ye çıkarmanın bile milyonlarca hayat kurtaracağı öngörülüyor. Bu hesaplayıcı, bu hedefe ulaşmada kritik bir rol oynayabilir.”

Kaynak: 2025- The Lancet

Yazı gezinmesi